نشست خبری به مناسبت هفته ترویج تغذیه با شیر مادر

معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان با تصریح اینکه 36 مرکز مشاوره شیردهی در سطح استان اصفهان فعالیت دارند؛ اعلام کرد: با توجه به این فعالیت در نهایت از بیش از 58 هزار کودک زیر یکسال استان تعداد 2109 مورد مجوز دریافت شیر دولتی گرفته اند؛ همچنین اهدای شیر توسط مادران با شیر مازاد دیگر موفقیت این مراکز است که شبکه بهداشت خمینی شهر بالاترین میزان اهدای شیر مادر را به میزان 172 لیتر در سال 1402 داشته است؛ علاوه براین با فعالیت موفق مرکز بهداشت حسن آباد مبارکه یک مادر به تنهایی 12 لیتر شیر اهدا کرده است

دکتر علی پارسا امروز در نشست خبری به مناسبت هفته ترویج تغذیه با شیر مادر و با اشاره به تاثیر مثبتی که شیر مادر هم بر شیرخوار و هم مادر و نهاد خانواده دارد براینکه همه ساله از 10 تا 16 مردادماه هفته ترویج تغذیه با شیر مادر است اشاره کرد.

وی در ادامه ویژگی‌های تغذیه انحصاری با شیر مادر تا شش ماهگی و ادامه آن تا دوسالگی را مورد اشاره قرار داد و گفت: شعاری که امسال اعلام شده «حمایت همه جانبه ترویج تغذیه با شیر مادر برای همه» است و براین اساس سعی می‌شود از همه ظرفیت‌های نظام‌سلامت و کارکنان حوزه سلامت و سازمان‌های دیگر و ظرفیت‌های بین بخشی برای این مهم استفاده کنیم. 

پارسا در ادامه با اشاره به ویژگی‌های منحصر بفرد شیر مادر از جمله شیر آغوز که ایمنی کاملی برای نوزاد ایجاد می کند همچنین متناسب با افزایش سن نوزاد ترکیب شیر مادر تغییر می کند اظهار داشت: تمام نیازهای شیرخوار را تا شش ماهگی شیر مادر تامین می کند هم آب و هم غذا است. 

وی افزود: در حوزه سلامت روان و ارتباط عاطفی بین شیرخوار و مادر هم تاثیر بسیار مثبتی وجود دارد یعنی هم شیردهی برای مادر و هم برای شیرخوار تاثیر مثبت دارد، تغذیه باشیرمادر از نظر تاثیر بر هوش و حافظه و تکامل کودک خیلی موثر است.

معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان در ادامه به یکهزار روز طلایی بارداری و تا دوسال شیرخوار بودن تاکید کرد و افزود: امسال محورهایی هم برای هفته ترویج تغذیه با شیر مادر درنظر گرفته شده است از جمله ارتقا آگاهی جامعه در ارتباط با چالش‌های مرتبط با شیر مادر که بعنوان مثال تبلیغات سوء بعضا توسط تولیدکنندگان شیر مصنوعی اتفاق می افتد و طبق قانون تبلیغات شیر مصنوعی در واحدهای ارائه دهنده خدمات سلامت و در سطح جامعه ممنوع است اما چالش وجود دارد و هر جایی هم این تبلیغات سوء دیده شود در هرجایی بیمارستان‌ها و مطب ها و کلینیک‌ها و ... برخورد می کنیم.

وی ادامه داد: چالش مهم دیگر باورهای نادرست است که در جامعه خصوصا برای خانم‌های جوان در ارتباط با شیردهی هست که باید تبیین گری لازم صورت گیرد. 

معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان با تاکید براین که شیردهی برای مادر باعث کاهش چشمگیر سرطان سینه می باشد؛ گفت: اما ممکن است برخی مادران اطلاعی نداشته باشند. 

پارسا در ارتباط با برخوردهای مرتب با تبلیغات سو اظهار داشت: هر ساله ده یازده مورد گزارش داریم که از بازدیدها یا گزارشات مردمی یا بعضا از پایش های بیمارستانی است که تذکرات لازم داده و جمع آوری می‌شود و اخیرا مکاتبه ای هم با تمام بیمارستان‌ها داشتیم که از دریافت هرگونه هدیه توسط تولید کنندگان شیر خشک خودداری کنند بعنوان مثال حتی یک خودکار با اینگونه تبلیغات ممنوع است.  

وی در ادامه به دیگر محورهای توسعه تغذیه با شیر مادر و راهکارهایی که در قوانین پیش بینی شده و دستورالعمل‌های وزارت بهداشت برای حمایت  از تغذیه با شیر مادر اشاره و عنوان کرد:  محور دیگر جلب همراهی و حمایت سازمانها و افراد موثر برای ترویج تغذیه با شیر مادر در چارچوب قوانین است که تلاش می‌شود سازمانها همراهی کنند و محور دیگر هم بحث حمایت از گروه‌های آسیب پذیر است. 

معاون فنی بهداشت مرکز بهداشت استان اصفهان، در ادامه در رابطه با روز شمار این هفته نقش تاثیرگذار سیاستگذاران و پدران و روحانیون و گروههای مذهبی، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، رسانه ها و گروه‌های مردمی در ترویج این مهم و نقش مدیران و کا فرمایان را مورد اشاره قرار داد.

وی تاکید کرد: یکی از چالش‌هایی که ما داریم اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در بخش خصوصی کم رنگ است و توجه لازم و اجرای مواد قانونی که در راستای حمایت از مادران هست نمی شود. 

پارسا ماده ۲۲ قانون را مورد اشاره قرار و گفت:  تامین فضای مناسب در قانون پیش بینی شده که برای رفع نیاز کودک ونوزاد و  مادر باردار و شیرده است و همه سازمانها و دستگاه‌های دولتی و خصوصی باید اتاق مجزایی مختص این نیاز باید داشته باشند.

پارسا اظهار داشت:  دانشگاه علوم پزشکی استان تلاش کرده تامین این فضا در مجموعه های تحت پوشش دانشگاه پیاده سازی شود همچنین در استانداری هم تاکید شده سایر دستگاه‌های دولتی ملزم به داشتن اتاق مادر و کودک باشند  در بخش خصوصی هم ترغیب می کنیم و روی این تلاش می شود. 

وی گفت: همچنین در ماده ۱۷ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت هم بحث دورکاری مدنظر قرار گرفته است که در بعضی سازمانها که خدمات الزاما حضوری است، براحتی ممکن نیست اما دستگاه‌هایی که این امکان را دارند باید پیگیری شود. هم چنین یک بند ماده ۱۷ این است که اختیار داده که نوبت کار شب حذف شود. طبق ماده ۱۵ قانون هم  مادری که دارای سه فرزند است یا مادر باردار در زمان مرخصی  باید پستش حفظ شود. 

وی به مرخصی های زایمان هم اشاره و اظهار داشت: در رابطه با اقداماتی که دانشگاه داشته یکی از اقدامات در واحدهای بهداشتی ایجاد مراکز مشاوره شیر دهی است که کارشناسان داریم کاملا مسلط به مشاوره و شیردهی و ماماهای دوره دیده در رابطه با شیردهی و در سطح استان ۳۶ مرکز فعال داریم. در این مراز مشاوره وقتی که مادری توسط پزشک تجویز می‌شود شیر خشک یا تشخیص به مشاوره است؛ ارجاع و کمک می‌شود که شیردهی موفقی برای شیرخوار داشته باشند. 

پارسا افزود: کار دیگری که در این مراکز مشاوره شیردهی انجام می‌شود تشویق مادران برای اهدای شیر مازاد است که بانک شیر بیمارستان الزهرا برای این منظور ایاده شده و شیر مازاد ه مادران اهدا می کنند؛ پاستوریزه و در سرد خانه‌های مجهز نگهداری می شود تا به مصرف شیرخوارانی که به هر دلیلی استفاده از شیر مادر برایشان مقدور نیست؛ استفاده شود.

وی تصریح کرد: میزان اهدای شیر مادر به بانک شیر که با تلاش مراکز مشاوره شبکه خمینی شهر بیشترین میزان  برابر ۱۷۲ لیتر در سال ۱۴۰۲ اهدای شیر داشتند. که به شیرخواران که به هر دلیلی در بیمارستان ممکن است بستری باشند یا مادر ‌امکان شیردهی نداشته باشد؛ استفده شده است.

معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان ادامه اعلام کرد: به مناسبت هفته ترویج تغذیه با شیر مادر از یکی مادرانی که سال 1402به تنهایی ۱۲ لیتر اهدای شیر داشته در شهرستان مبارکه مرکز مشاوره حسن آباد تقدیر شد. 

پارسا اعلام کرد: از نظر وضعیت مصرف شیر مصنوعی در کودکان  زیر یکسال در سطح دانشگاه علوم‌پزشکی در مناطق روستایی میانگین 5.3درصد شیر خشک استفاده می کنند و استاندارد برای این شاخص ۸ درصد است و تقریبا عمده شهرستانهای ما بخصوص شهرستانهای پرجمعیت ما بجز نجف آباد به این حد استاندار که ۸ درصد است دست پیدا کرده اند. اما بالاخره یک تعدادی از مادران امکان شیردهی موفق ندارند.

وی تاکید کرد: این آمار مربوط به شیر خشک دولتی است و اطلاعی از مادرانی که شیر خشک آزاد تهیه می کنند نداریم.

پارسا ادامه داد: در مناطق شهری هم در تمام شهرستانها بجز هرند و فریدونشهر مصرف شیر خشک در حد مطلوب و استاندارد قرار دارد. 

وی گفت: در مجموع جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شاخص مصرف شیر مصنوعی برابر ۳.۵۸ درصد کودکان زیر یکسال است. 

پارسا روند مصرف شیر مصنوعی از ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۲ که افزایشی بوده و۱۳۹۸به بعد که نزولی شده را مورد اشاره قرار داد و اظهار کرد: در یکسال گذشته بعد از مشاوره هایی که توسط مراکز مشاوره شیردهی انجام شده در نهایت 2هزار و یکصد و 9 مادر مجوز دریافت شیر خشک مصنوعی دولتی دریافت شده  که ممکن است تعدادی دو قلو یا چند قلو هم باشندو این آمار از کل ۵۸هزار و ششصد و 9 کودک زیر یکسال در سطح استان است ولی آماری از آنها که شیر خشک آزاد تهیه می کنند نداریم. 

وی بیان داشت: همچنین یکی از کارهایی که در راستای حمایت از ترویج تغذیه با شیر مادر انجام شده است؛ بیمارستانهایی که در راستای این برنامه فعالیت می کنند و فعالیت براساس گام‌های ده گانه استاندارد است برای دریافت لوح بیمارستان دوستدار کودک که الان ۳۶ بیمارستان دارای لوح بیمارستان دوستدار کودک داریم و هرساله هم پایش خواهد شد که اگر استانداردها را از دست بدهند لوح گرفته می‌شود و در سال ۱۴۰۲ ما یکصد و یازده بازدید برای این منظور از بیمارستان‌ها داشتیم. 

وی عنوان کرد:  دیگر کارها در این رابطه تبلیغات محیطی  و سخنرانی‌ها و تقدیر از فعالین متخصصان اطفال و زنان و ماماها و غیره است. همچنین برگزاری نمایشگاه در راستای فرهنگ شیردهی و کارگاههای آموزشی در سطح استان برای پرسنل بهداشتی و درمانی و جامعه انجام می شود.

پارسا در خصوص فروش شیر خشک گفت: از دارو خانه ها هم بازدید و کنترل می‌شود که تبلیغ سو نشود. همچنین مادران موفق در امر شیردهی تغذیه انحصاری و ادامه تا دو سال هم تشویق می‌شوند. 

خانم کاظمی در خصوص سوال خبرنگار علم و فناوری از نظر پژوهشهای مرتبط  با شیرمادر؛ اظهار داشت: پروپوزالهایی به دست ما می رسد که بررسی و در صورت ضرورت دانشجویان در قالب پایان نامه انجام می دهند. 

وی افزود در خصوص مطالعه در رابطه با شیردهی یک سامانه جامع آماری داریم به نام‌سامانه سیب که یکسری اطلاعات را می توانیم استخراج کنیم ولی یکسری اطلاعات مثل پوشش تغذیه انحصاری با شیر مادر  قابل استخراج نیست به خاطر همین برای پوشش انحصاری با شیرمادر یک پروپوزال نوشتیم با همکاری دانشکده بهداشت تا بدانیم تغذیه انحصاری با شیر مادر در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان چقدر است؛ اگر چه یک مطالعه کشوری در سال ۹۶ توسط انستیتو تحقیقات تهران انجام شد و نشان داد که‌ تغذیه انحصاری با شیر مادر در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ۶۵۰۳درصد بود و رتبه اول را در کشور داشت ولی الان شش سال گذشته و نیاز هست مطالعات جدیدتر را داشته باشیم که در حال انجام است و قرار شده تا شهریور نتایج این مطالعه مشخص و ارائه شود.

پزشکی و سلامت